Χταπόδι, καλαμάρια, γαρίδες και μύδια, ψητά, μαγειρευτά ή τηγανητά, κυριαρχούν την περίοδο της νηστείας. Οι ελιές, ο χαλβάς, τα τουρσιά και οι ξηροί καρποί συμπληρώνουν τη σαρακοστιανή διατροφή. Χρειάζεται όμως προσοχή στην κατανάλωσή τους, εάν θέλουμε να αποφύγουμε την αύξηση της χοληστερίνης.
Τα θαλασσινά γενικά θεωρούνται υγιεινά, αλλά ορισμένα μπορούν να εκτοξεύσουν τη χοληστερίνη όταν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες ή μαγειρεύονται με ανθυγιεινούς τρόπους.
Τα οστρακοειδή, όπως οι γαρίδες, τα καβούρια, τα μύδια και τα στρείδια, περιέχουν υψηλές ποσότητες χοληστερόλης. Για παράδειγμα, οι γαρίδες είναι πλούσιες σε χοληστερόλη, αλλά χαμηλές σε κορεσμένα λιπαρά, που είναι οι κύριοι ένοχοι για την αύξηση της “κακής” LDL χοληστερόλης. Παρόλα αυτά, σε άτομα με προδιάθεση για υψηλή χοληστερόλη, η υπερβολική κατανάλωση θαλασσινών μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα της στο αίμα.
Πόσο ανεβάζουν τη χοληστερίνη
Πολλά θαλασσινά, όπως το χταπόδι και τα καλαμάρια, περιέχουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία έχουν καρδιοπροστατευτικές ιδιότητες και μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της φλεγμονής και της LDL χοληστερόλης, εφόσον όμως καταναλώνονται σωστά.
Γαρίδες: Περιέχουν περίπου 150-200 mg χοληστερόλης ανά 100 γραμμάρια. Αν και έχουν υψηλή χοληστερίνη, περιέχουν λίγα κορεσμένα λιπαρά και είναι πλούσιες σε ωμέγα-3 λιπαρά, τα οποία μπορεί να έχουν καρδιοπροστατευτική δράση.
Χταπόδι: Έχει περίπου 48-96 mg χοληστερόλης ανά 100 γραμμάρια, δηλαδή αρκετά λιγότερο από τις γαρίδες. Είναι επίσης πλούσιο σε πρωτεΐνες, σίδηρο και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, καθιστώντας το μια πιο υγιεινή επιλογή.
Καλαμάρια: Περιέχουν περίπου 230-260 mg χοληστερόλης ανά 100 γραμμάρια. Η περιεκτικότητά τους είναι υψηλή, αλλά αν καταναλωθούν βραστά ή ψητά, μπορούν να αποτελέσουν μια πιο υγιεινή επιλογή σε σχέση με τα τηγανητά καλαμαράκια, τα οποία απορροφούν πολλά κορεσμένα και τρανς λιπαρά από το τηγάνισμα.
Ο τρόπος μαγειρέματος παίζει σημαντικό ρόλο. Αν τα θαλασσινά καταναλώνονται τηγανητά ή συνοδεύονται από βαριές σάλτσες και βούτυρο, τότε η πρόσληψη κορεσμένων και τρανς λιπαρών μπορεί να αυξήσει τη χοληστερόλη περισσότερο από ό,τι τα ίδια τα θαλασσινά.
Χαλβάς και τουρσιά
Ο χαλβάς είναι πλούσιος σε θερμίδες και λιπαρά. Περιέχει καλά λιπαρά λόγω του σησαμιού, αλλά είναι επίσης πλούσιος σε ζάχαρη, κάτι που μπορεί να προκαλέσει απότομες αυξήσεις στο σάκχαρο του αίματος. Αυτό τον καθιστά επιβαρυντικό για άτομα με διαβήτη ή προδιάθεση για αυξημένο σάκχαρο. Επιπλέον, λόγω της υψηλής θερμιδικής του αξίας (περίπου 500-600 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια), η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους.
Τα τουρσιά από την άλλη πλευρά περιέχουν μεγάλες ποσότητες νατρίου (αλατιού), το οποίο μπορεί να προκαλέσει κατακράτηση υγρών και αύξηση της αρτηριακής πίεσης, ιδιαίτερα σε άτομα με υπέρταση ή προβλήματα στα νεφρά. Η υπερβολική κατανάλωσή τους μπορεί επίσης να διαταράξει την ισορροπία των ηλεκτρολυτών στον οργανισμό.
Επιπλέον, περιέχουν οξικό οξύ και άλλα συντηρητικά, που σε μεγάλες ποσότητες μπορεί να ερεθίσουν το στομάχι και να προκαλέσουν γαστρεντερικές ενοχλήσεις ή καούρα, ειδικά σε άτομα με ευαισθησία στο στομάχι ή γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Οι κίνδυνοι της νηστείας
Ένας από τους βασικούς κινδύνους είναι η έλλειψη πρωτεΐνης, καθώς η αποχή από το κρέας και τα γαλακτοκομικά μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη πρόσληψη απαραίτητων αμινοξέων. Αν δεν καταναλώνονται αρκετά όσπρια, θαλασσινά, ξηροί καρποί και σόγια, μπορεί να υπάρξει μυϊκή αδυναμία και κόπωση.
Επιπλέον, η νηστεία μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη σιδήρου, ιδιαίτερα αν δεν καταναλώνονται αρκετές φυτικές πηγές όπως φακές, ρεβίθια και σπανάκι. Η φυτική μορφή του σιδήρου (μη αιμικός σίδηρος) απορροφάται δυσκολότερα από τον οργανισμό, κάτι που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αναιμίας, ιδιαίτερα στις γυναίκες και σε άτομα με προδιάθεση.
Η έλλειψη βιταμίνης Β12 είναι επίσης ένας σημαντικός κίνδυνος, καθώς η βιταμίνη αυτή βρίσκεται κυρίως σε ζωικά προϊόντα. Η μακροχρόνια έλλειψή της μπορεί να επηρεάσει το νευρικό σύστημα και να προκαλέσει αδυναμία και ζαλάδες.
Η αυξημένη κατανάλωση υδατανθράκων, όπως ψωμί, ζυμαρικά και ρύζι, που συχνά αντικαθιστούν τις πρωτεϊνούχες τροφές στη νηστεία, μπορεί να προκαλέσει απότομες αυξήσεις στα επίπεδα σακχάρου, κάτι που είναι επικίνδυνο για άτομα με διαβήτη ή προδιάθεση για μεταβολικές διαταραχές.
Τέλος, η υπερβολική κατανάλωση επεξεργασμένων νηστίσιμων τροφών, όπως τηγανητά, επεξεργασμένα φυτικά έλαια και γλυκά με πολλή ζάχαρη, μπορεί να επιβαρύνει την καρδιαγγειακή υγεία και να οδηγήσει σε αύξηση βάρους αντί για αποτοξίνωση.
